رله فیندر ، رله شیشه ای ، ضربه ای ، بررسی اقسام رله فیندر ایتالیا

در این مقاله به عناوین زیر می پردازیم

رله فیندر چیست؟

رله فیندر از چه اجزایی ساخته شده؟

رله فیندر چگونه کار می کند؟

رله های حالت جامد SSR

بررسی نقشه رله فیندر 11 پایه

بررسی رله فیندر سری 40

رله فیندر سری 55 نقشه نصب

رله فیندر سری 60 ، نقشه نصب و کاربرد

بررسی رله فیندر پی ال سی PLC فیندر

رله فیندر چیست ؟

رله را ژوزف هانری در سال ۱۸۳۵ میلادی اختراع کرد. اگر بخواهیم رله فیندر را تعریف کنیم باید بگوییم رله ها ، سوییچ ها و یا کلید های الکترومکانیکی (EMR) هستند که با دادن یک ولتاژ به پایه های ورودی آن و برق دار کردن سیم پیچ (بوبین)، بدلیل ایجاد میدان الکترومغناطیسی ، کنتاکت های آن را با ایجاد یک نیروی الکترومغناطیسی از حالت اولیه خود خارج کرده و به حالت ثانویه می برد. از این ویژگی جهت کنترل (خاموش و روشن کردن ) مدار ها یا دستگاه ها با جریان بالا توسط یک سیگنال کنترلی ضعیف و بدون دخالت مستقیم انسان استفاده می گردد.
از لحاظ ساختاری و کارکردی رله ها و کنتاکتورها شبیه یکدیگر هستند با این فرق که رله ها عمدتا در مدار فرمان استفاده شده ولی کنتاکتورها در مدار قدرت مورد استفاده قرار می گیرند.
در این مقاله قصد داریم به معرفی رله های فیندر بپردازیم.

ساختار رله فیندر

رله ها به صورت کلی از قسمت هایی همچون سیم پیچ (بوبین)، کنتاکت (تیغه) های ثابت و متحرک ، یوغ (Yoke) ، فنر ، آرمیچر (Armature) و محفظه نگهدارنده این تجهیزات ساخته شده اند . پایه ها یا مشترک (COM) هستند و یا در حالت باز (NO) و یا بسته (NC) قرار دارند.

مقاومت روی سر کنتاکت ها به مرور زمان در اثر جرقه (آرک) ها زیاد می شود و اگر در زمان مناسب تعویض نشوند کنتاکت ها ذوب می شوند و اتصال کوتاه رخ می دهد . تعداد پایه ها در یک رله بدین صورت محاسبه می شود که هر کنتاکت یک پایه باز و یک پایه بسته و یک پایه مشترک دارد و دو پایه مربوط به بوبین هم به این مجموع اضافه می شود، مثلا یک رله دو کنتاکت، 4 تا پایه باز و بسته و 2 تا پایه مشترک و 2 تا پایه بوبین خواهد داشت که مجموعا 8 پایه داریم و باید متناسب با آن سوکت تهیه شود.

استفاده از دیود بایاس معکوس

همان طور که اشاره کردیم، کارکرد رله های الکترومکانیکی بر اساس خاصیت الکترومغاطیسی بوبین یا سیم پیچ هست که همین باعث بوجود آمدن برخی مشکلات می شود. چون بوبین یک سلف هست و هنگام برقدار شدن و قطع شدن برق اطراف خود یک میدان الکترومغناطیسی القایی بوجود میاورد و همین باعث ایجاد یک ولتاژ معکوس در مدار شده که به ترانزیستورها یا میکروکنترلر های مدار آسیب میرساند.برای رفع این مشکل از دیود بایاس معکوس یا دیود هرزگرد (Flywheel Diode) استفاده می شود.

رله های حالت جامد SSR فیندر

رله های الکترومکانیکی هر چند ارزان و مصرف آسانی دارند اما در مواقعی که نیاز به سرعت سوییچینگ زیاد و عمر طولانی و نبود نویز باشد نمیتوانند نیاز مصرف کننده را تامین کنند برای همین از رله های حالت جامد که فاقد قطعات مکانیکی هستند استفاده می گردد.

در بازار ایران رله ها با برندهای متنوعی یافت می شود و معمولا نیاز همه مشتریان پاسخ داده می شود ، اما برندهای محبوب و معتبر رله FINDER و OMRON و PHOENIX CONTACT و Weidmuller می باشد . به دلیل استهلاک رله توصیه می شود از برندهای معتبر و فروشنده های معتبر بازار خرید کنید. ما در اینجا برخی از مدل های برند رله فیندر را بررسی می کنیم.

نقشه رله فیندر 11 پایه

رله فیندر 11 پایه اقسام گوناگونی دارد.

رله فیندر سری 40

در ابتدا خانواده پرکابرد سری 40 رله فیندر را بررسی می کنیم که در 6 نوع تولید می شوند.

• به لحاظ کنتاکت در دو مدل تک کنتاکت و دو کنتاکت وجود دارند و به لحاظ نوع بوبین در 4 مدل AC/DC و AC و DC و sensitive DC تولید می شوند . یکی از پرکاربردترین های این خانواده سری 40.61 می باشد .
• جنس پایه های این خانواده طبق کاتالوگ (ولتاژ AC) در حالت استاندارد AgNi برای 40.31 و 40.51 و 40.52 می باشد و برای 40.61 از جنس AgCdO استفاده شده .
• سوکت مربوط به این خانواده سری 95 هست که برای 40.31 از 95.03 و برای 40.51 و 40.52و 40.61 از پایه 95.05 استفاده می شود .
• به دلیل عدم وجود LED و دیود هرزگرد بصورت استاندارد ماژول های LED و دیود هرزگرد از خانواده 99.02 تعریف شده اند . تایمر از خانواده 86.30 و جامپر هم کد 095.18 می باشد.

رله فیندر سری 55

این خانواده نیز از سری های پر کاربرد رله فیندر می باشند که در 3 مدل 2 کنتاکت (55.32) (10 آمپر) و 3 کنتاکت (55.33) (10 آمپر) و 4 کنتاکت (55.34) (7 آمپر) تولید می شوند . در حالت استاندارد جنس پایه ها از آلیاژ نقره–نیکل (AgNi) بوده و دارای دکمه تست قابل قفل شدن و فلگ مکانیکی و نشانگر LED می باشد. سوکت (پایه) استاندارد سری 94 و ماژول EMC سری 99 و تایمر 86.30 هست. طراحی پایه های خانواده ۵۵ به‌صورت ۱۴ پایه خطی می‌باشد.

ولتاژ نامی در حالت AC بصورت 6 – 12 – 24 – 48 – 60 – 110 – 120 – 230 – 240 ولت و در حالت Dc بصورت 6 – 12 – 24 – 48 – 60 – 110 – 125 – 220 ولت می باشد.

رله فیندر سری 60

دو عضو پرکاربرد این خانواده رله های 60.12 و 60.13 می باشند که اصطلاحا در بازار رله پایه گرد فیندر هم نامیده می شوند . در دو مدل 2 کنتاکت (60.12) و 3 کنتاکت (6013) و با جریان 10 آمپر تولید شده و دارای دکمه تست قابل قفل شدن و فلگ مکانیکی می باشد . سوکت های 90.21 و 90.22 و 90.23 برای نصب این رله ها روی تابلو برق استفاده می شوند . جنس پایه ها هم درحالت استاندارد از جنس آلیاژ نقره – نیکل (AgNi) می باشد.

رله پی ال سی فیندر

رله های های سری 34.51 (الکترومکانیکی) و 34.81 (حالت جامد) رله های سری فوق باریک یا Ultra-Slim فیندر هستند که در اصطلاح رله PLC نیز نامیده می شوند . این رله ها وقتی از سوکت های سری 93.0 یا 93.5 استفاده شوند به نام های 38 و درصورتی که از سوکت های سری 93.6 استفاده شوند به نام 39 تغییر نام می دهند.

نویسنده : مهندس محمدرضا بارویی

آخرین به‌روزرسانی: فروردین 6ام, 1402